Οταν, το 1887, ο Ρώσος νευροψυχίατρος (και στενός φίλος του διάσημου συγγραφέα L.Tolstoy), S. Korsakoff, περιέγραψε, για πρώτη φορά, με εμπεριστατωμένο και επιστημονικό τρόπο, τις βλαβερές και συχνά ανεπανόρθωτες, ψυχολογικές και νευρολογικές, συνέπειες της αλκοόλης, το πλατύ κοινό βρήκε τις αποκαλύψεις του περισσότερο ενοχλητικές παρά διδακτικές.
Εκατό χρόνια αργότερα, η ιατρική έρευνα επιβεβαιώνει και επαυξάνει τα προηγούμενα ευρήματα και το κοινό παραμένει αμετακίνητο στην αρχική του ενόχληση και ¨καχυποψία¨. Μια αμήχανη σιωπή που διευκόλυνει, με τη μυστικότητά της, την απόκρυψη και άρνηση του προβλήματος-συνηθισμένη συμπεριφορά του ¨παθολογικού¨πότη. Αλλά συγχρόνως και μια υπεράσπιση ενός συντρόφου που ¨ευφραίνει καρδίας αντρώπων¨(κατά τον Απόστολο Παύλο) και μουδιάζει τη θλίψη και τη μοναξιά. Ενός φίλου που, κατά τη μυθολογία μας, ξεκινήσε την παρουσία του στην ανθρώπινη κοινωνία ως Θείο δώρο- χειρονομία ευγνωμοσύνης του Θεού Διόνυσου προς τους φιλόξενους κατοίκους της Αρχαίας Αθήνας. Το μόνο που έλειπε από τη δωρεά ήταν οι… οδηγίες χρήσεως και οι προειδοποιήσεις καταχρήσεως!!! Μια ασάφεια που παρέμεινε για χιλιάδες χρόνια!
Τα σύνορα ανάμεσα στην ελεγχόμενη χρήση (κοινωνική, για τη γεύση ή για την παρέα, συμπτωματική, για την επίτευξη ευθυμίας ή χαλάρωσης) και στον εθισμό-αλκοολισμό, δεν είναι πάντοτε ευκρινή. Ο τελευταίος, ως ανάγκη παρορμητική ή ως προσπάθεια καταπράυνσης στερητικών φαινομένων, συχνά καμουφλάρεται επιδέξια από τον πάσχοντα: Η πρωινή ¨δόση¨του αποκρύπτεται σε φλιτζάνια τσαγιού. Τα άδεια μπουκάλια συσσωρεύονται σε απόκρυφες γωνίες, οι ψυχολογικές και συναισθηματικές του μεταπτώσεις αποδίδονται σε ανύπαρκτα, εξωγενή αίτια. Και ο ξεπεσμός και η κατάρρευση (οικονομική, επαγγελματική, κοινωνική και οικογενειακή) σπάνια τον κινητοποιούν προς την αποχή και την παραδοχή του προβλήματος.
Στο μακροσκελή κατάλογο των σωματικών ασθενειών, συχνά προστίθενται και οι περίπλοκες ψυχοσυναισθηματικές διαταραχές: Εκρηκτικές συμπεριφορές με έντονο θυμό και επιθετικότητα, αγχωτικές καταστάσεις που φθάνουν ως τον πανικό, μελαγχολία, παρανοϊκές αντιλήψεις, σεξουαλική ανικανότητα (που συχνά οδηγεί σε παθολογική ζήλια), καθώς και μια ¨γενική απόσυρση¨και απομόνωση από την ανθρώπινη παρουσία.
Η έγκαιρη διαπίστωση και διάγνωση του πρόβληματος, αν και επιθυμητή, (συνήθως από φίλους, συνεργάτες και συγγενείς) εντούτοις είναι σπάνια εφικτή. Ο ίδιος ο ενδιαφερόμενοος αντιστέκεται σθεναρά, συνήθως μέχρι ¨τελικής πτώσεως- μεταφορικώς αλλά και κυριολεκτικώς!! Στις περισσότερες περιπτώσεις, μόνον τα όρια που βάζουν οι πέριξ στον πάσχοντα οδηγούν σε κάποιο θετικό αποτέλεσμα. Ορια που πρέπει να είναι σκληρά για να είναι και σωστά.
Η απεξάρτηση από το ποτό ίσως να απαιτεί κάτι περισσότερο από την απλή αποχή και βιολογική τακτοποίηση: Συνήθως χρειάζεται μια παρατεταμένη περίοδο ψυχολογικής υποστήριξης και ατομικής ή ομαδικής θεραπείας. Στην τελευταία συγκαταλέγονται και οι ομάδες των ομοιοπαθών-γνωστές ως Α.Α (ALCOHOLIC ANONYMOUS). Ενθαρρυντικές οι τελευταίες έρευνες, σχετικά με την απόλυτη ή μη αποχή από την αλκοόλη, των πασχόντων. Σε πολλές περιπτώσεις η ελεγχόμενη χρήση, μετά από μια περίοδο αποχής και θεραπείας, εμφανίζεται εφικτή. Για μια καινούργια ¨φιλία¨-χωρίς τον εμπαιγμό και την αποξένωση της υποταγής.